Centraal-Amerika: la roja, dengue en andere klimaatgevolgen

Chris Wauman – Debby Burssens – Sinds 1993 zijn er honderdduizenden mensen gestorven door extreem weer, de verzuurde zee stijgt jaarlijks en de CO2-uitstoot bereikte in 2013 een recordhoogte. Un otro mundo .news ging met de Klimaattrein voor u een kijkje nemen bij de COP19 in Warschau en laat zijn licht schijnen over een van de meest getroffen regio’s in de wereld: Centraal-Amerika.

De Klimaattop van de Verenigde Naties (COP19) in Warschau heeft een muis gebaard. En dat was te verwachten. Gastland Polen staat niet bepaald gekend om zijn milieuvriendelijk beleid en liet de top sponsoren door onder meer General Motors en ArcelorMittal, organiseerde gelijkertijd een internationale steenkoolconferentie, liet de agenda voor het eerst mee bepalen door multinationals en ontsloeg halfweg zijn milieuminister omdat die niet voldoende steun gaf aan de schalieontginning op eigen bodem.

De 700 vooral Belgische demonstranten die speciaal met de trein ‘Climate Express’ waren overgekomen uit Brussel, noch de ngo’s en vakbonden die tijdens de conferentie opstapten, konden hier iets aan veranderen. Hun eis “Verander het systeem, niet het klimaat!” werd straal genegeerd. Zelfs de Belgische delegatie stuurde zijn kat naar de meet and greet met de demonstranten. “De delegatie heeft gisterenavond laat nog een stapje gezet, ze zijn moe. Dit is hun enige vrij dag”, kregen we te horen op zondagochtend.

Gevolg van al deze non-actie? De ontwikkelingslanden kunnen enkel hopen dat ze gespaard blijven van natuurrampen. Maar waarom moeten we focussen op ontwikkelingslanden? Draagt Australië of Nederland niet ook de gevolgen van de klimaatopwarming? “Toch wel, maar bijna alle slachtoffers wonen in de armere landen”, antwoord klimaatspecialist van Oxfam Brigitte Gloire die in wagon 1 de journalisten, wetenschappers en wereldverbeteraars met open armen ontvangt. “De rode draad in het klimaatverhaal? Dat is dat zij die het minste verantwoordelijk zijn, het hardste worden getroffen.”

De Global Climate Risk Index (CGRI) van de Duitse ngo Germanwatch bevestigt dit. De CGRI rangschikt de landen die getroffen zijn door extreme natuurrampen volgens het aantal rampen, het aantal slachtoffers en de economische schade. Opvallende vaststelling: van 1993 tot 2012 staan er in de ‘globale top tien van meest getroffen landen’ uitsluitend ontwikkelingslanden. En ook: de helft daavan zijn landen uit Centraal-Amerika, meer specifiek gaat het om Honduras (1), Haïti (3), Nicaragua (4), Dominicaanse Republiek (8) en Guatemala (10).

Sinds 1993 registreerde de Duitse ngo Germanwatch 15.000 natuurrampen waarbij meer dan 530.000 mensen stierven als gevolg van extreem weer zoals droogtes, overstromingen, orkanen… (Foto Un otro mundo .news)

Patishtán: eindelijk thuis na 13 jaren onterechte gevangenisstraf

Chris Wauman – Debby Burssens – De Mexicaanse rechters veroordeelden hem onlangs opnieuw tot zestig jaar gevangenisstraf, maar Mexicaans president Nieto verleent hem gratie vanwege “ernstige mensenrechtenschendingen tijdens zijn proces”: Patishtán die lijdt aan een hersentumor mag eindelijk na dertien jaren – onterechte – cel naar huis.

Op 31 oktober kreeg politiek gevangene Patishtán gratie van president Enrique Peña Nieto. Voor familie, vrienden en symphatisanten was het echter bang afwachten: Patishtán moest eerst nog veertien chemosessies ondergaan in Mexico-stad, nadat de dokters voor de tweede maal een hersentumor hadden vastgesteld.

Maar afgelopen zondag, op 1 december, kon hij dan eindelijk na dertien jaren cel en een gevecht tegen kanker terugkeren naar zijn geliefde El Bosque in de Mexicaanse staat Chiapas. Zijn strijdlust werd uiteindelijk beloond. Zijn 17-jarige zoon Héctor Patishtán verwoordde het op de persconferentie als volgt: “In onze taal Tzotzil bestaat het woord ‘overgave’ niet en dit is het bewijs”.

“Zij hebben ons altijd gezegd dat we het niet bij het rechte eind hadden, dat deze strijd het niet waard was. Maar rechtvaardigheid is de moeite waard! Het volk heeft het nodig. Hier eindigt de strijd niet, hier begint ze!”, zei Alberto Patishtán Gómez bij het verlaten van de luchthaven Ángel Albino Corzo van Tuxtla Gutiérrez, de hoofdstad van Chiapas.

Patishtán woont samen met zijn zoon Héctor en zijn grootvader een eredienst bij. (Foto : Richard Stahler-Sholk)

Verenigde Naties veroordelen embargo van Cuba door de V.S. voor het 22ste opeenvolgende jaar

De geaccumuleerde economische schade als gevolg van een halve eeuw embargo bedraagt 828 triljoen euro. Ons kleine eiland vormt nochtans geen enkele bedreiging voor de nationale veiligheid van de supermacht. Drie op de vier Cubanen leven onder de verwoestende gevolgen hiervan, sinds de dag dat ze geboren zijn (…) het is een flagrante en systematische schending van de mensenrechten. Het feit dat na 53 jaar hetzelfde beleid nog steeds van kracht is, is iets ongezien en barbaars.

Bron: Cubaanse minister van Buitenlandse Zaken Bruno Rodriguez tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Opvallend: voor het 22ste opeenvolgende jaar werd een resolutie aangenomen die de economische, commerciële en financiële blokkade van Cuba door de Verenigde Staten veroordeeld. Bij de stemming stemden 188 landen voor en slechts 2 landen, de V.S. en Israël, tegen deze veroordeling. – 29/10/2013

(Foto: Evan Schneider)

Maïs van Monsanto niet langer welkom in Mexico

Debby Burssens – Chris Wauman (Flores, Guatemala) – Na de wereldwijde betoging tegen Monsanto en genetisch gemodificeerde organismen, doet federaal rechter Jaime Eduardo Verdugo een opvallende uitspraak waardoor Monsanto, DuPont Pioneer en Bayer CropScience voorlopig geen zaden van genetisch gemodificeerde maïs meer mogen verspreiden in Mexico.

“SAGARPA en SEMARNAT (Mexicaanse ministeries van landbouw en milieu, n.v.d.r.) mogen niet langer vergunningen verlenen voor de teelt van ggo-maïs voor commerciële, onderzoeks- en experimentele doeleinden”, aldus federaal rechter Eduardo Verdugo in zijn vonnis vorige week. De uitzondering waarin bepaalde activiteiten wel nog mogen worden uitgeoefend zijn “wetenschappelijke studies naar de levensvatbaarheid of via een verzoekschrift.” Ter verduidelijking: voor onderzoek en ontwikkeling, klinisch onderzoek en de analyse van stalen en monsters… worden genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) gebruikt in bijvoorbeeld een gesloten laboratorium of reactor. Voor experimentele en commerciële doeleinden, zoals veldproeven voor geneesmiddelen en het telen van transgene landbouwgewassen, worden ggo’s in een open milieu gebracht.

Minister van Economie Ildefonso Guajardo Villarreal ging hard tekeer tegen dit vonnis tijdens de inhuldiging van het internationale congres BioUANL 2013 in de industriestad Monterrey. Volgens hem is er een duidelijke link tussen een verbod op ggo’s en stijgende armoede: “Vandaag importeren we voedsel van genetisch gemodificeerde maïs, maar we verbieden wel onze landbouwers om genetisch gemodificeerde zaden te zaaien (…) Wat betekent dit? De boeren van Mexico kennen een historische armoede en lage productiviteit.”

Mexico zonder leerkrachten: massaal verzet tegen neoliberale koers, tevergeefs?

Deby Burssens – Chris Wauman (Guatemala City) – Duizenden leerkrachten kamperen in Mexico-stad tegen de onderwijshervorming, terwijl ook het protest tegen de belastingshervorming en de privatisering van olie steeds luider klinkt. Het resultaat van wekenlange massamanifestaties? Dit ‘Plan voor Mexico’ gaat rustig door: politici willen nog deze week de belastinghervorming er doorduwen, een nieuw wetsvoorstel legt manifestaties aan banden en politiegeweld bereikt een hoogtepunt. Professor Marshall getuigt.

De Mexicaanse kranten blijven ‘leerkrachtenstaking’ koppen, terwijl in tientallen staten de scholenpoorten reeds wekenlang gesloten blijven, betogers de straten kleuren, er her en der tentenkampen herrijzen en talrijke wegblokkades worden geplaatst, ook op de autostrades. Naarmate de hevige protesten aanslepen, neemt het politiegeweld toe: Amerikaanse professor Wesley Marshall werd tijdens de ontruiming van het tentenkamp op het Zócalo-plein in Mexico-stad in de boeien geslagen.

De officiële reden voor die gewelddadige ontruiming? Het plein vrijmaken voor de ‘Grito’ waarmee Mexico de vrijheidsstrijd tegen de Spanjaarden van 203 jaar geleden herdenkt. Het achterliggende verhaal? Dat is er een van een Mexicaanse regering die in een verhoogd tempo een neoliberale koers vaart en sociale massaprotesten onderdrukt.

Sinds augustus bezetten duizenden leraars en sympathiserende professoren, studenten en ouders het Zócalo-plein, dat op 13 september met geweld werd ontruimd. (foto AFP Ronaldo Schemidt)

Paus haalt uit naar kapitalisme

Laten we samen strijden tegen de afgod van het geld, tegen een systeem zonder moraal, onrechtvaardig, waar het geld heerst (…). Vergeef me voor deze harde woorden, maar waar er geen werk is, is er geen waardigheid. Wij dragen de gevolgen van een wereldwijde beslissing, van een economisch systeem dat leidt tot deze tragedie.

Bron: Paus Franciscus I spreekt een menigte toe in Cagliari op het eiland Sardinië, een regio zwaar getroffen door de economische crisis in Italië. – 22 september 2013

(foto AP Photo/Str)

 

Patishtán: 47 jaar langer onschuldig in gevangenis

Debby Burssens – Chris Wauman – De dag na de ongelukkkige afloop van zijn proces, verklaart politiek gevangene Alberto Patishtán tijdens een persconferentie in de gevangenis dat hij geen gratie zal vragen aan president Enrique Nieto. “Waarvoor zou ik gratie moeten vragen? Ik ben onschuldig.”

 Politiek gevangene Alberto Patishtán Gómez blijft in de cel tot zijn gevangenisstraf van zestig jaar erop zit. Dat was de ongelukkige afloop na zijn proces van afgelopen donderdag, waarop zijn ‘verzoek tot erkenning van onschuld’ werd afgewezen door de federale rechtbank. Dit was zijn laatste reddingsboei om zijn onschuld via het gerecht aan te vechten.

Politiek gevangene Patishtán: corruptie of gerechtigheid?

Debby Burssens – Chris Wauman – Ocosingo (Mexico) – Donderdag is de dag des oordeels voor Alberto Patishtán die al dertien jaar onterecht in de cel zit: wordt hij eindelijk vrijgelaten of moet hij zijn zestig jaar uitdoen? Amnesty International verzamelde al 16.778 proteststemmen. Maar het gerecht in Mexico is, net als de politie, corrupt. En dus is het bang afwachten. Patishtán: “We moeten geloven dat het recht zal zegevieren.” Op de vraag wat hij wil doen als hij vrijkomt, antwoordt hij liever niet.

 Zondag is bezoekdag voor de gevangenen van Cereso Cinco. “Het bezoekuur is voorbij”, zegt één van de gewapende, maar goedlachse, bewakers. “Voor wie komt u?”. “Alberto Patishtán Gómez.” “Van waar bent u?” “België, in Europa”. De wachter spreekt de commandant aan door zijn portofoon: “Twee mensen van Afrika voor Patishtán.” Afrikanen hebben hier kennelijk een goede reputatie, want de gevangenispoorten gaan open.

Stenen tralies

Terwijl groepjes inheemse vrouwen en kinderen het bezoekersblok verlaten, moeten zij de blauwe stempel op hun pols tonen. Buitenlanders hebben geen stempel, zij worden wel grondig gefouilleerd. “Wat is dit? Camera?”, zegt een bewaakster terwijl zij een recorder bovenhaalt. “Om muziek te beluisteren…”. Dit leugentje om bestwil werkt, gelukkig maar.

Alberto Patishtán: “Er zijn tienduizenden mensen wereldwijd die mee strijden tegen onrecht en die strijd mogen we nooit opgeven.” (foto Moises Zuñiga)

De Zapatista-school: een sterk staaltje van democratie – deel III

Debby Burssens – Chris Wauman – San Cristóbal de Las Casas (Mexico) – Uit 38 landen zakten in totaal 1.700 studenten af naar Mexico om er bij de Zapatista-rebellen een cursus over ‘Vrijheid’ te volgen. Hoe realiseren zij autonomie in de gezondheidszorg, de economie en het onderwijs? Dit is een verhaal over het rebbellengebied waar het volk regeert en de macht continue wisselt: wat betekent dat in de praktijk? Een analyse.

Vervolg op De Zapatista-school: een sterk staaltje van democratie Deel II.

 We hernemen kort de politieke structuur die bestaat uit drie bestuurlijke niveau’s:

1. het lokale niveau met duizenden dorpen, elk dorp werkt met ‘volksvergaderingen’
2. het regionale niveau, elk van deze 27 autonome regio’s heeft een ‘Autonome Raad’ en werkt met ‘algemene volksvergaderingen’ waarop alle inwoners van alle dorpen worden uitgenodigd
3. die regio’s zijn ondergebracht in vijf zones, elke zone heeft een ‘Junta’: La Realidad, Oventik, La Garrucha, Morelia, Roberto Barrios

 Bewusteloze patiënt mag ziekenhuis niet in

De Duitse dokter Lothar Müller die reeds enkele maanden in Chiapas verblijft en deelnam aan de Zapatista-school, vertelt schokkende verhalen: “Ik ging met een patiënt, een bejaarde Maya die last had van hoge bloeddruk en dehydratatie, naar één van de twee ziekenhuizen in Ocosingo en werd prompt tegengehouden door veiligheidsagenten. We mochten er niet in, ook al had de man ondertussen het bewustzijn verloren.”

De Zapatista-school: een sterk staaltje van democratie – deel II

Debby Burssens – Chris Wauman – San Cristóbal de Las Casas (Mexico) – Uit 38 landen zakten in totaal 1.700 studenten af naar Mexico om er bij de Zapatista-rebellen een cursus over ‘Vrijheid’ te volgen. Dit is een verhaal over een rebbellengebied waar een nieuwe generatie opgroeit met autonomie, waar het volk regeert, er geen politieke partijen bestaan, iedereen kan verkozen worden en de macht continue wisselt. Een analyse.

 Vervolg op De Zapatista-school: een sterk staaltje van democratie.
Een woordje uitleg over wat voorafging: vooreerst is er de Spaanse verovering die in de 16^de eeuw met ijzeren hand de autochtonen van hun inheemse bodem verdreef en hen als slaven inlijfde. Hoewel rijke edellieden niet meer in letterlijke zin op de rug van de Maya’s rijden, dragen de 62 inheemse volkeren van Mexico nog steeds diezelfde zware last en werken ze aan hongerlonen om het leven van de rijken ‘draaglijker’ te maken.

We maken een sprong in de tijd: op 1 januari 1994, de dag dat de NAFTA in werking treedt, nemen 6.500 Maya’s – ze noemen zichzelf ‘Zapatistas’ – de wapens op. “Na het uiteenvallen van de revolutie in Nicaragua, was het deze Zapatista-revolte die nieuwe hoop bracht voor de strijd tegen onrecht. Ik trok in december van datzelfde jaar nog naar Chiapas om er uit eerste hand over de beweging te leren”, vertelt professor Richard Stahler-Sholk (departement Politieke Wetenschappen, Eastern Michigan University) die in de jaren ’80 reeds vijf jaar in Nicaragua verbleef nadat de Sandinista-rebellen dictator Somoza uit het land hadden verdreven.